Karimi et al. (2025), Health Science Reports, 2025; 8:e70736
https://doi.org/10.1002/hsr2.70736
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Μια νέα μελέτη με επικεφαλής την Karimi και τους συνεργάτες της (2025) εξέτασε αν η προσήλωση στη Μεσογειακή Διατροφή μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού στις γυναίκες. Για να το διερευνήσουν, οι ερευνητές ανέλυσαν αποτελέσματα από 31 προηγούμενες μελέτες που περιελάμβαναν γυναίκες από όλο τον κόσμο. Ορισμένες μελέτες παρακολούθησαν γυναίκες για πολλά χρόνια, ενώ άλλες συνέκριναν γυναίκες με και χωρίς καρκίνο του μαστού.
Τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά: οι γυναίκες που ακολουθούσαν πιο πιστά τη Μεσογειακή Διατροφή είχαν περίπου 13% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε σύγκριση με εκείνες που δεν την ακολουθούσαν. Το προστατευτικό αποτέλεσμα ήταν ιδιαίτερα σαφές σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και σε ασιατικούς πληθυσμούς, ενώ οι νεότερες γυναίκες δεν φάνηκε να ωφελούνται στον ίδιο βαθμό. Συνολικά, τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι ο μεσογειακός τρόπος διατροφής θα μπορούσε να αποτελέσει ένα απλό και αποτελεσματικό εργαλείο πρόληψης.
ΑΝΑΛΥΣΗ-ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Γιατί η Διατροφή Παίζει Ρόλο στην Πρόληψη του Καρκίνου του Μαστού;
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες παγκοσμίως. Αν και τα γονίδια παίζουν ρόλο, οι παράγοντες του τρόπου ζωής—ιδίως η διατροφή—μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά. Η Μεσογειακή Διατροφή, η οποία εδώ και καιρό επαινείται για τα οφέλη της στην καρδιά και τον εγκέφαλο, είναι πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια, ξηρούς καρπούς και ελαιόλαδο, με μέτρια κατανάλωση ψαριών και κρασιού.
Επειδή είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και «καλά» λιπαρά, οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό το διατροφικό πρότυπο συμβάλλει στη μείωση της φλεγμονής και του οξειδωτικού στρες—δύο διαδικασιών που συνδέονται με την ανάπτυξη καρκίνου. Δεν πρόκειται για αποκλεισμό ομάδων τροφίμων, αλλά για γέμισμα του πιάτου με κυρίως φυτικές, πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά τροφές που υποστηρίζουν τη συνολική υγεία.
Πώς Διεξήχθη η Μελέτη
Η ερευνητική ομάδα επανεξέτασε προσεκτικά τις δημοσιευμένες μελέτες ακολουθώντας αυστηρά επιστημονικά κριτήρια. Εξέτασαν μελέτες από διάφορες χώρες, συμπεριλαμβανομένων της Αμερικής, της Ευρώπης και της Ασίας, και έλαβαν υπόψη τόσο προοπτικές μελέτες όπου τα άτομα παρακολουθούνται μακροπρόθεσμα όσο και μελέτες που συγκρίνουν άτομα με και χωρίς καρκίνο του μαστού.
Εστίασαν στο πόσο στενά οι συμμετέχουσες ακολουθούσαν τη Μεσογειακή Διατροφή και κατά πόσον αυτό συνδεόταν με τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Οι περισσότερες μελέτες ήταν υψηλής ποιότητας και λάμβαναν υπόψη σημαντικούς παράγοντες, όπως η ηλικία, το σωματικό βάρος, η άσκηση, η κατανάλωση αλκοόλ και το οικογενειακό ιστορικό.
Συνολικά, συμπεριλήφθηκαν δεδομένα από χιλιάδες γυναίκες ηλικίας 20 έως και άνω των 100 ετών. Παρά τις διαφορές στον τρόπο μέτρησης της διατροφής, η τάση ήταν σαφής: όσο πιο «μεσογειακή» ήταν η διατροφή, τόσο χαμηλότερος ο κίνδυνος καρκίνου του μαστού.
Οι Μετεμμηνοπαυσιακές Γυναίκες Ωφελούνται Περισσότερο
Όταν τα αποτελέσματα αναλύθηκαν ανάλογα με την εμμηνοπαυσιακή κατάσταση, μόνο οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες παρουσίασαν σημαντικό όφελος. Όσες ακολουθούσαν τη Μεσογειακή Διατροφή είχαν περίπου 12% χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του μαστού σε σχέση με εκείνες που δεν την ακολουθούσαν.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Μετά την εμμηνόπαυση, το σώμα των γυναικών εμφανίζει αυξημένη φλεγμονή και οξειδωτικό στρες λόγω ορμονικών αλλαγών. Η Μεσογειακή Διατροφή—πλούσια σε αντιοξειδωτικά, «καλά» λιπαρά όπως το ελαιόλαδο και φυτικές ίνες—βοηθά στην εξουδετέρωση αυτών των επιδράσεων. Μπορεί επίσης να μειώσει τη δραστηριότητα των οιστρογόνων, τα οποία παίζουν καθοριστικό ρόλο σε πολλούς τύπους καρκίνου του μαστού.
Για τις νεότερες, προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, δεν εντοπίστηκε σαφής σύνδεση. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται στις διαφορετικές ορμονικές ισορροπίες και μονοπάτια καρκινογένεσης πριν από την εμμηνόπαυση, γεγονός που καθιστά τη διατροφή λιγότερο επιδραστική σε αυτή την ηλικία.
Διαφορές Ανά τον Κόσμο
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι η περιοχή διαμονής μπορεί επίσης να επηρεάζει το πόσο βοηθά η Μεσογειακή Διατροφή. Η ισχυρότερη προστασία παρατηρήθηκε στους ασιατικούς πληθυσμούς, όπου η τήρηση της διατροφής συνδέθηκε με σχεδόν 40% χαμηλότερο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Οι Ευρωπαίες γυναίκες εμφάνισαν μικρότερο, αλλά στατιστικά σημαντικό όφελος, ενώ τα αποτελέσματα από την Αμερική ήταν λιγότερο σαφή.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι αυτές οι διαφορές μπορεί να οφείλονται στην ποιότητα των τροφίμων, στις μαγειρικές συνήθειες και στον συνολικό τρόπο ζωής. Στην Ασία, η μεσογειακού τύπου διατροφή ταιριάζει εύκολα με τις παραδοσιακές, φυτοφαγικές διατροφικές συνήθειες. Αντίθετα, οι δυτικές εκδοχές μπορεί να περιλαμβάνουν περισσότερα επεξεργασμένα προϊόντα και κόκκινο κρέας, μειώνοντας έτσι τα οφέλη.
Η Επιστήμη Πίσω από τα Οφέλη
Η μελέτη δεν εξέτασε άμεσα τους μηχανισμούς μέσω των οποίων δρα η διατροφή, αλλά ανέδειξε αρκετές πιθανές εξηγήσεις. Η Μεσογειακή Διατροφή είναι πλούσια σε πολυφαινόλες, καροτενοειδή, ω-3 λιπαρά οξέα και φυτικές ίνες—όλα συστατικά που έχουν αποδειχθεί ότι προστατεύουν τα κύτταρα και ρυθμίζουν τις ορμόνες.
Αυτά τα θρεπτικά συστατικά μπορούν να αποτρέψουν τη βλάβη του DNA, να μειώσουν τη φλεγμονή και να υποστηρίξουν τον υγιή μεταβολισμό των οιστρογόνων, γεγονός που μπορεί να εξηγεί γιατί οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ωφελούνται περισσότερο. Η συνολική ισορροπία της διατροφής—λιγότερα επεξεργασμένα τρόφιμα και περισσότερα φυσικά λιπαρά, δημητριακά και φυτικά προϊόντα—προάγει επίσης καλύτερο μεταβολισμό και λειτουργία του ανοσοποιητικού.
Τι Γίνεται με το Κρασί;
Επειδή η μέτρια κατανάλωση κρασιού αποτελεί μέρος της παραδοσιακής Μεσογειακής Διατροφής, οι ερευνητές εξέτασαν αν το αλκοόλ επηρεάζει τα αποτελέσματα. Δεν φάνηκε να το κάνει. Τα οφέλη παρέμειναν ακόμη και όταν οι μελέτες έλαβαν υπόψη την κατανάλωση αλκοόλ, γεγονός που δείχνει ότι η προστατευτική δράση προέρχεται από τη συνολική διατροφή και όχι από το κρασί καθαυτό.
Η Ευρύτερη Εικόνα και τα Επόμενα Βήματα
Οι περισσότερες μελέτες που εξετάστηκαν ήταν καλά σχεδιασμένες, αν και ορισμένες διαφορές—όπως ο τρόπος μέτρησης της συμμόρφωσης στη διατροφή—εισήγαγαν κάποια μεταβλητότητα. Οι συγγραφείς σημείωσαν επίσης ότι οι άνθρωποι δεν αναφέρουν πάντα με ακρίβεια τις διατροφικές τους συνήθειες και ότι δεν είναι δυνατόν να ελεγχθούν πλήρως όλοι οι παράγοντες του τρόπου ζωής.
Παρόλα αυτά, τα ευρήματα ήταν συνεπή: η Μεσογειακή Διατροφή φαίνεται να προσφέρει πραγματική προστασία έναντι του καρκίνου του μαστού. Μελλοντικές μελέτες που θα παρακολουθούν γυναίκες για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα και σε διαφορετικές περιοχές θα βοηθήσουν να επιβεβαιωθεί πόσο ισχυρή και διαρκής είναι αυτή η προστασία.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Συνολικά, αυτή η έρευνα ενισχύει το αυξανόμενο σώμα αποδείξεων ότι ό,τι ωφελεί την καρδιά ωφελεί και την πρόληψη του καρκίνου. Μια διατροφή μεσογειακού τύπου—βασισμένη σε λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια, ελαιόλαδο και ξηρούς καρπούς—θα μπορούσε να αποτελέσει έναν από τους απλούστερους και πιο απολαυστικούς τρόπους προστασίας της υγείας. Για τις γυναίκες, ειδικά μετά την εμμηνόπαυση, η υιοθέτηση ακόμη και μέρους αυτού του διατροφικού προτύπου μπορεί να κάνει ουσιαστική διαφορά. Δεν πρόκειται για αυστηρό πρόγραμμα, αλλά για μια σταδιακή αλλαγή τρόπου ζωής προς πιο φυσικές, πολύχρωμες και ελάχιστα επεξεργασμένες τροφές. Μικρές, σταθερές αλλαγές—όπως η αντικατάσταση του βουτύρου με ελαιόλαδο ή η προσθήκη μιας επιπλέον μερίδας λαχανικών—μπορούν να συσσωρευτούν σε μακροπρόθεσμη προστασία και καλύτερη συνολική ευεξία.
ΠΑΡΑΘΕΣΗ ΠΡΩΤΟΤΥΠΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗΣ
Το παραπάνω άρθρο είναι το απόσταγμα πρωτότυπης επιστημονικής δημοσίευσης με τα κάτωθι στοιχεία:
Τίτλος
Adherence to Mediterranean Diet and Breast Cancer
Risk: A Meta‐Analysis of Prospective Observational
Studies
Συγγραφείς-ερευνητές
Mehdi Karimi, Omid Asbaghi, Farnaz Hooshmand, Amir Hossein Aghayan, Amir Ahmad Shariati, Kimia Kazemi, Mahdi Amirpour, Sayed Hosein Davoodi, Bagher Larijani
Επιστημονικό περιοδικό δημοσίευσης
Science Reports, 2025; 8:e70736
https://doi.org/10.1002/hsr2.70736
Πανεπιστήμιο/Ινστιτούτο/Ερευνητικό κέντρο
Faculty of Medicine, Bogomolets National Medical University (NMU), Kyiv, Ukraine
Cancer Research Center, Shahid Beheshti University of Medical Sciences (SBUMS), Tehran, Iran
Faculty of Medicine, Golestan University of Medical Science, Gorgan, Iran
Department of Medical Laboratory Sciences,
School of Allied Medical Sciences, Shahroud University of Medical Sciences, Shahroud, Iran
Department of Nutrition Sciences, School of Health, Arak University of Medical Sciences, Arak, Iran
Department of Food Science and Technology, Islamic Azad University, Ayatollah Amoli Branch, Amol, Iran
Department of Clinical Nutrition & Dietetics, Shahid Beheshti University of Medical Sciences (SBUMS), Tehran, Iran
National Nutrition and Food
Technology Research Institute, Shahid Beheshti University of Medical Sciences (SBUMS), Tehran, Iran
Endocrinology and Metabolism Research Center,
Endocrinology and Metabolism Clinical Sciences Institute, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran
ΑΠΟΠΟΙΗΣΗ ΕΥΘΥΝΗΣ
Το άρθρο συνοψίζει δημοσιευμένη επιστημονική μελέτη, χωρίς ευθύνη της συντακτικής ομάδας του From Science to Nutrition για την εγκυρότητα, τη μεθοδολογία ή τα συμπεράσματά της.
Η δημοσίευση δεν σημαίνει αποδοχή ή υποστήριξη των απόψεων των συγγραφέων ούτε συνιστά σύσταση διατροφικής παρέμβασης. Η χρήση των πληροφοριών γίνεται με αποκλειστική ευθύνη του αναγνώστη, ενώ το περιεχόμενο μπορεί να τροποποιηθεί ή να αποσυρθεί χωρίς προειδοποίηση.
Η αξιολόγηση διατροφικών παρεμβάσεων ανήκει αποκλειστικά σε αρμόδιους επαγγελματίες υγείας.
